کاسکو یا طوطی خاکستری آفریقایی (Psittacus erithacus) پرندهای محبوب در کشورهای خاورمیانه و بسیاری از کشورهای دیگر جهان است. علت محبوبیت این پرنده قدرت سخنگویی و تقلید صدای آن است که میتوان گفت این پرنده بهترین پرنده تقلیدکننده صدا در جهان است که به راحتی میتواند بیش از صدها واژه را به خاطر بسپارد و تکرار کند و با این کار باعث خوشحالی صاحبان خود گردد. این پرنده در محیط زیست طبیعی خود خجالتی و ترسو است. طوطی خاکستری آفریقایی یا به تعبیری دیگر کاسکو از سالیان دور به عنوان پرنده اهلی در قصرهای پادشاهان و خانههای طبقات مختلف مردم جامعه نگهداری میشدهاست. کاسکو در اصل پرندهای وحشی است که در قاره آفریقا زندگی میکند و از قرنها پیش مورد توجه آدمی قرار گرفته و تلاشهای زیادی برای اهلی کردن و آموزش دادنش شدهاست. امروزه کاسکوها توسط پرورش دهندگان دست آموز شده و به پرندهای خانگی و سرگرمکننده و جالب تبدیل شدهاند. با این حال به دلیل آنکه عملکردی غیرقابل پیشبینی دارند نباید به آنان زیاد اطمینان کرد. کاسکوهایی که از حیات وحش به جمع انسانها آورده میشوند نیازمند صبر و کوشش بسیار برای آموزش و تطبیق با محیط تازه هستند. کاسکوها بسیار قوی هستند؛ درصورت عصبانیت میتوانند گاز بگیرند یا پنجه بکشند.
این پرنده یکی از اعضایتبار پستاسی Psitacidac است که همانند سایر طوطیان بدنی استوار ولی نرم دارد، بهطوریکه میتواند با منقار خود به راحتی به تمام اجزای بدن خود دسترسی داشته باشد و تا 180 درجه سر خود را برگرداند.میانگین اندازه بدن طوطی خاکستری آفریقایی 33 سانتی متر و وزن آن در حدود 400 گرم است. میانگین اندازه نوک بال تا بال آن در هنگامی که بالهای خود را باز کرده 46_56 سانتی متر است. رنگ پروبالش خاکستری است و در نژاد کنگو رنگ دُم سرخ است، دُمگاه به رنگ خاکستری روشن و لبههای بال سیاه رنگ و پاها خاکستری تیره هستند. رنگ منقار پرنده سیاه و رنگ چشم پرنده بالغ زرد روشن و هردو جنس نر و ماده از نظر ظاهری شبیه به هم هستند. این پرنده در طول زندگی زادوولد میکند و معمولاً در حدود 40 تا 60 سال عمر میکند.
طوطی خاکستری آفریقایی پرندهای تیزپرواز است و پروازی منظم دارد، اما قدرت جهتشناسی مناسبی ندارد و نمیتواند همانند کبوترها محل زندگی خود را جهتیابی کند و به لانه بازگردد، از این رو پرورش دهندگان این پرنده باید توجه کافی داشته باشند که چنانچه پرنده از محل زندگی خود دور شد، نمیتواند به راحتی لانه و کاشانه خود را یافته و بدان بازگردد.
دو زیرگونه از طوطی خاکستری آفریقایی وجود دارد که عبارت اند از:
- 1. کاسکوی کنگو Psittacus erithacus
گاهی به آن طوطی خاکستری کامرون نیز میگویند. برخی معتقدند که طوطی کامرون با طوطی کنگو تفاوت دارد اما در حقیقت تفاوت چندانی بین این دو وجود ندارد و برخی از واردکنندگان و فروشندگان این پرندگان سعی میکنند با توجه به اندازه وتنوع رنگ پر و بال نامهای مختلفی بر آنها بگذارند. آنان معمولاً طوطیهای مناطق مختلف را جمعآوری نموده، در یک محموله جای میدهند و پس از رسیدن محموله به کشور مقصد، با توجه به رنگ پر و بال آنها اقدام به جدا کردن آنها به عنوان گونه کنگو یا کامرون مینمایند. پر و بال پرنده به رنگ خاکستری و دم آن کاملاً سرخ است و رنگ دم در جوجههای کمتر از یک سال نیز سرخ با لبههای سیاه است که تیرگی لبههای پر دم بعد از اولین پر ریزی ناپدید میشود. منقار پرنده کاملاً سیاه است. طول بدن 30 تا 45 سانتیمتر وفاصله بین دو بال 45 تا 52 سانتیمتر است. وزن بدن آن 450 تا 600 گرم است که گاهی اوقات به 700 گرم نیز میرسد و در حدود 50 تا 60 سال عمر میکند. پرندهای بسیار باهوش است و برخی از دانشمندان هوش آن را به هوش بچه چهار ساله تشبیه کردهاند. قدرت زیادی برای تقلید صدای آدمی ندارد ولی قدرت خوبی برای برقراری ارتباط با آدمی از طریق صحبت کردن دارد. در مقایسه با سایر انواع طوطی نسبتاً آرام است و کمتر جیغ میزند.[1]
- 2. کاسکوی تیمنه P.e.Timneh
طوطی خاکستری تیمنه، که نام علمی آن Psittacus erithacus timneh است و در محافل علمی به نام طوطی تیمنه معروف است و نام دیگری ندارد. این پرنده در سال 1844 توسط دانشمندی به نام فریزر Fraser شناسایی شد. پر و بال آن خاکستری است و دم آن نیز برخلاف طوطی کنگو، خاکستری سرخ فام است. منقار به رنگ تیره روشن و در قسمت پایینی کمی به سفیدی میزند. طول آن از طوطی خاکستری کنگو کوتاهتر است و وزن آن 250 تا 450 گرم و در حدود 50 تا 60 سال عمر میکند. این پرنده در جنوب گینه، سیرالئون، لیبریا و اغلب مناطق غربی ساحل عاج دیده میشود. قدرت تقلید صدای آن تفاوتی با طوطی خاکستری کنگو ندارد این طوطی آرامتر از سایر انواع طوطیان است و از سن پایین قادر به تقلید صدا میباشد.
هوش و ذکاوت کاسکو
در حالی که تعیین میزان هوش در حیوانات و قضاوت دربارهٔ این که کدامیک از ذکاوت بیشتری برخوردار است عملاً کار دشوار و سختی است، اما بسیاری از دانشمندان معتقدند که راسته Psittaciformeها در بین پرندگان از این لحاظ شاخص میباشند. در این بین کاسکو با داشتن قوه ادراک بالاتر از بقیه قرار میگیرد. اصولاً در بین پرندگان طوطی کاسکو، طوطی کاکاتو و کلاغ به نظر باهوش تر میرسند. برخی معتقدند که کاسکو تنها یک تقلیدکننده کلمات نیست بلکه او قادر است که مفهوم واقعی کلمات را نیز درک نماید. از جمله کسانی که به این امر معتقدند و سخت از آن دفاع میکنند خانم دکتر آرین پیپربرگ است که در کتاب خود «مطالعاتی دربارهٔ آلکس» اظهار میدارد: «کاسکو قادر است مفهوم کلمات را به خوبی درک کند. این پرنده میتواند مفهوم صفر را درک نموده و عدم وجود یک چیز را کاملاً بفهمد». البته مطالب گفته شده بدین معنی نیست که مغز این پرنده شبیه به مغز انسان عمل میکند، بلکه منظور این است که این مغز میتواند برخی از مسایل منطقی را به یکدیگر مرتبط ساخته و در سطح بسیار پایین آنها را تجزیه و تحلیل نماید.
تغذیه
این پرنده از میوهها، سبزیجات، دانه جات، غلات، میوههای مغز دار، خشکبار (نظیر پسته، گردو، بادام و فندق) و بذر گیاهان تغذیه میکند. دقت داشته باشید در صورتی که از غذای آماده استفاده میکنید اطمینان حاصل کنید که این غذا مخصوص طوطیهای بزرگ باشد. برای جوجه کاسکو نیز میتوان از سرلاک موجود در فروشگاه ها استفاده کرد.
تعیین سن
کاسکوها تا سن 6 ماهگی دارای چشمانی کاملاً سیاه هستند بعد از 6 ماهگی مایل به دودی رنگ میشود سپس کمرنگ تر شده و سفیدی دور مردمک چشم پدید میآید. با گذشت زمان رنگ سفید چشم هم رو به زرد و پرتقالی میرود پرنده مسن جثه بزرگتری دارد و کمی عصبی است.
تولید مثل
طوطی خاکستری از سن 4–6 سالگی (معمولاً از 5 سالگی) آماده تولید مثل هست.
پس از تشخیص طوطیهای نر و ماده، باید برای سازگار شدن آنها با یکدیگر، آنها را برای مدتی در دو قفس جداگانه و در کنار هم نگهداری کرد تا به تدریج به یکدیگر عادت کنند؛ پس از مدتی با تهیه قفس بزرگتر، هردوی آنان را به یک قفس منتقل کرد تا در کنار هم زندگی کنند. سازگاری یکی از عوامل بسیار مهم در تولید مثل کاسکو است. البته اگر تعداد زیادی کاسکوی نر و ماده در اختیار داشته باشید، بهتر است که انتخاب جفت را به عهده خود کاسکو بگذارید. جفتهای سازگار شده در کنار هم میمانند و به همدیگر غذا داده و به پر آرایی یکدیگر میپردازند. در شرایط طبیعی معمولاً طوطیها جفت خود را برای تمام طول زندگی انتخاب میکنند. از این رو بهتر است که پس از سازگاری طوطیهای نر و ماده، آنها را از همدیگر جدا نکنید و اجازه بدهید که در کنار هم زندگی کنند.
پاسخ لغو پاسخ